بررسی امکان برآورد مکانی تعداد در هکتار و متوسط قطر درختان جنگل با استفاده از آنالیز زمین (مطالعه موردی: سری 1 طرح جنگل‌داری دکتر بهرام‌نیا، گرگان، ایران)

امکان پیش‌بینی مشخصه‌های کمی جنگل بدون اندازه‌گیری زمینی از ایده‌های نوین بیومتری جنگل به‌شمار می‌رود. این مطالعه به‌منظور بررسی امکان تعیین پراکنش مکانی دو مشخصه مهم کمی جنگل (تعداد در هکتار و متوسط قطر) با استفاده از آنالیز زمین و مدل‌های رگرسیون خطی در سری 1 جنگل دکتر بهرام‌نیا (شصت‌کلاته) در استان گلستان انجام شده است. مدل رقومی ارتفاع با اندازه پیکسل 10×10 متر از طریق درون‌یابی منحنی‌های میزان‌ 10 متری نقشه‌های با مقیاس 1:25000 تهیه گردید. نقشه خصوصیات اولیه (شیب، جهت شیب، ارتفاع از سطح دریا، انحنای مسطح، انحنای پروفیلی، رلیف سایه و انحنای مماسی) و ثانویه توپوگرافی (شاخص رطوبت و پتانسیل سالانه تابش خورشید) با استفاده از مدل رقومی زمین به‌دست آمد. داده‌های به‌دست آمده از آماربرداری زمینی طرح تجدید‌نظر جنگل‌داری سری 1 (429 قطعه نمونه) نیز به‌عنوان داده‌های اصلی خصوصیات کمی جنگل مورد استفاده قرارگرفت. اطلاعات نقشه‌های خصوصیات توپوگرافی در محل قطعات نمونه استخراج گردید. سپس رابطه بین مشخصه‌های کمی جنگل و خصوصیات توپوگرافی با استفاده از رگرسیون خطی چندمتغیره و روش گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و به‌‌صورت مدل درآمد. مدل‌های به‌دست آمده با استفاده از نقاط تست مدل (85 قطعه نمونه) اعتبار‌سنجی شدند. ضریب تبیین اصلاح ‌شده و ریشه میانگین ‌مربع ‌خطا برای نشان دادن درجه تخمین مناسب مدل‌ها محاسبه گردیدند. نتایج نشان داد که ارتفاع از سطح دریا، پتانسیل سالانه تابش خورشید، شیب و جهت شیب خصوصیات مهم زمین هستند که نقش تعیین‌‌‌کننده‌ای در پراکنش مکانی خصوصیات جنگل دارند. نتایج همچنین نشان داد که بین 47-40 درصد از تغییرات خصوصیات جنگل می‌تواند به‌وسیله این مدل‌های خطی تبیین شوند. این مدل‌ها می‌توانند با استفاده از مدل رقومی زمین و بدون اندازه‌گیری یا نمونه‌برداری، برای برآورد خصوصیات کمی جنگل‌های مجاور که دارای شرایط مشابهی هستند (نوع مدیریت و مورفولوژی) مورد استفاده قرار گیرند. در نهایت استفاده از آنالیز زمین برای شناخت اولیه خصوصیات کمی جنگل مورد تاکید قرار گرفت.